Bir wordpress kurulumuna sahip olmak günün birinde herhangi bir nedenle blogunuzun çöküp erişilemez olabileceği gerçeği ile yüzleşmenizi gerektirir.
Elbette hangi sebeple olursa olsun blogunuzun çökmesi pek hoş bir durum değil. Ama emin olun ki en deneyimli kullanıcılar bile bu tatsız durumla en az bir kere karşılaşmıştır. Benim de bu tip tatsız bir deneyime sahip olduğumu söyleyebilirim açık yüreklilikle.
Eğer wordpress dünyasına adımınızı yeni atmış ve sadece birkaç yazı içeren bir blog sahibi iseniz işiniz bir nebze daha kolay olacaktır. En basitinden wordpress’i baştan kurar ve adım adım ilerleyerek hatanın nedenini keşfe çıkabilirsiniz.
Oysa kurumsal bloglar olsun veya yüksek bir takipçi sayısına sahip bloglar olsun yaşanacak bir kesintinin sonuçları pek de hoş karşılanabilecek türden değildir. Düşünün tam da bir sosyal medya programında blogunuzdan bahsedilecek akşamın birkaç saat öncesinde blogunuz çökmüş olsun. Bir kabustan farksız değildir bu durum…
Bu tip problemlerle karşılaştığınızda sorunun kendisinden daha çok problem yaratan, nereden başlayacağınızı kestirememektir. Nereden başlayacaksınız? Sorunuzun cevabı yazının devamında yer alacak ama öncelikle küçük birkaç hatırlatma yapmak istiyorum.
Sorun yaşamadan evvel, sorun yaşamanızı önceleyecek basit tedbirleri almak yaşayacağınız muhtemel sorunların yaratacağı zaman ve emek kaybının önüne geçecektir.
WordPress blogunuzu çökmelere karşı nasıl korursunuz?
Mutlaka aklınızda bulundurmanız gereken 4 husus var bu konuda. Bu hususlara dikkat etmek olmazsa olmazlardan olduğu için mutlaka göz önünde bulundurun.
Kaliteli ve güvenilir hizmet veren hosting (barındırma) servislerini tercih edin. Hosting seçiminizi yapmadan önce mutlaka bir ön araştırma yapın. Downtime süreçleri nedir? Destek servisleri yerinde mi? (7/24 telefonla destek sağlıyorlar mı? ). Karar vermeden önce müşteri deneyimlerini gözlemleyin. Forumlarda ve sosyal medyada kişilerin deneyimleri bu konuda yol gösterici olabilir. Umarsızca verilen vaadlere kanmayın, gerçekçi olun.
Sadece ve sadece kaliteli tema ve eklentileri kullanın. Warez sitelerden edindiğiniz temaları kesinlikle kullanmayın. Bu tip temaların kodları arasında gizlenmiş kod parçacıkları sitenizi en iyi ihtimalle bir spam robotuna dönüştürebilir. Çıkan her yeni eklentiyi sisteminize kurmayın. Nelere ihtiyacınız olduğunun analizini yapıp sadece işinize yarayacak basit eklentileri kurun sisteminize.
Sitenize giriş yapmak için her ne olursa olsun “admin” kullanıcı adını kullanmayın. Kendi belirleyeceğiniz bir kullanıcı adını kullanın.
Şifrelerinizin karmaşıklığından ve sözlük kelimeleri içermediğinden emin olun. Bu wordpress, veritabanı, hosting ve ftp şifreleriniz için de geçerlidir. Kısa ve tahmin edilmesi kolay bir şifrenin yazımı basit olsa da içerdiği riskler düşünüldüğünde kesinlikle buna değmediğine inanın.
Açık olmak gerekirse bu tedbirlerin hepsini almış olsanız da wordpress kurulumunuzun çökmeyeceğine dair bir güvence sağlamıyor. WordPress siteniz (blogunuz) henüz çalışır halde iken alacağınız birkaç tedbir olası bir çökme durumunda sitenizi yeniden çalışır hale getirmeyi çok daha kısa bir süreç haline getirebilir.
Herşeyden önce bir yedekleme stratejisi geliştirin. Bazı senaryolarda almış olduğunuz yedekler sitenizi tekrar işler hale döndürmek için tek yol olabilir. Yedekleme işlemini iki ayrı etapta düşünmelisiniz. Bu etaplardan ilki vertabanınızın yedeklenmesidir. Diğeri ise eklenti, tema ve yüklediğiniz medyaların saklanmış olduğu web alanının güvenli bir kopyasının elinizin altında bulundurulmasıdır. Bu etaplardan biri eksik olduğunda sitenizi yedekten aynen geriye getirmek imkansız hale gelecektir.
WordPress çekirdeğinin, temaların, eklentilerin güncelleştirilmesi öncesinde yedekleme işlemine mutlaka öncelik verin. Çökmelerin büyük oranda nedeni değiştirilen kodların garip bir şekilde çalışması olabiliyor. Tüm güncelleme işlemlerinizi yedek alarak yaparsanız biraz vakit kaybettirse de içinizi rahat ettirecektir.
Tüm aldığınız tedbirlere karşı WordPress blogunuz çöktü. Ne yapmalı, nasıl davranmalı? Adım adım ilerliyoruz. İşte ilk adım.
Ne yaptınız?
Çoğu zaman çökmeler sitenizden yaptığınız değişikliklerin hemen arkasından gerçekleşir. En basitinden yeni bir tema veya bir eklenti yüklemiş olabilirsiniz. Veya wordpress’in çekirdek dosyalarına müdahale gibi daha komplike bir işlem gerçekleştirmiş olabilirsiniz.
Elinize bir kağıt alıp sırayla son yaptığınız işlemleri not alın. Muhtemelen ilk sıradaki madde çökmeye neden olan hatayı içermektedir. Sorunların %90’ı bu işlemi geri almanızla birlikte ortadan kalkar.
Bazı durumlarda iki ayrı eklentinin çakışması nedeniyle de bir çökme yaşanmış olabilir. Bu tip bir durumla karşılaştıysanız stratejinizi şu şekilde belirlemelisiniz.
1. FTP erişimine ihtiyacınız var.
Hosting hesabınıza erişip kodlara direkt olarak müdahale edebilmek için FTP erişiminizin olması gerekiyor.
2. Eklentileri silin.
Yeni eklediğiniz tüm eklentileri silin. Eğer yönetici paneline de (admin panel) ulaşamıyorsanız, FTP hesabınızı kullanarak eklentilerinizin bulunduğu klasörü silin veya klasörün ismini değiştirin. Bunları silmenin herhangi bir sakıncası yoktur. Eklentilerle ilgili tüm ayarlar veritabanında saklanmaktadır.
Hala sitenize ulaşamıyor musunuz?
3. Temanızı taşıyın.
Temalarınızın bulunduğu klasörün ismini değiştirin. Bu sayede tema dosyalarını bulamayacak olan WordPress’i ön tanımlı temayı kullanmaya zorlayacaksınız. Ön tanımlı temanın ön tanımlı olması sebepsiz değildir. WordPress’in diğer işlevleri ile %100 uyumlu olacak şekilde tasarlanmıştır.
Problem hala devam ediyor mu?
4. Yedekten geri yükleme yapın.
Bu noktada yapılacak şey siteyi yedekten geri yüklemektir. Eğer sorun tema ve eklentilerden kaynaklanmıyorsa sorunun çözümünü bulabilmek o kadar da basit olmayabilir. Yedekten geri yüklemek bazen en basit çözüm olabilmektedir.
Eğer hala siteniz çalışır hale geçmediyse son hamlemizi gerçekleştirmenin zamanı gelmiştir.
5. WordPress’i kaldırın.
Bu göze büyük bir işlem olarak gözükse de aslında değildir. wp-config.php dosyanızı yedekleyin ve hosting içinde wordpress ile alakalı tüm dosya ve klasörleri silin. (Tema, eklenti ve uploads klasörlerinizin yedeği olduğunu varsayıyorum. Wp-content klasörünü mutlaka yedekleyin bu işlemden önce)
WordPress sitesinden wordpress kurulum dosyalarını indirin ve eski kurulumun olduğu yere kopyalayın. Wp-content klasörünüzü eski yerine yükleyin. Son olarak yedeğini aldığınız wp-config.php dosyasını da eski yerine taşıyın. Bütün bu işlemlerden sonra wordpress blogunuzun yaşam işaretleri vermiş olması gerekir.
6. Herşeyi yeniden aktifleştirin.
Eğer blogunuz çalışmaya başladıysa eklentileri ve temaları yeniden etkinleştirirken dikkatli olmanız gerekiyor. Eklentileri teker teker etkin hale getirip wordpress kurulumunuz üzerindeki etkilerini gözlemleyin. Herhangi bir eklentiyi etkinleştirdiğinizde tekrar çökme yaşanıyorsa bu eklentiyi gözden çıkartın.
Eğer sizin çökme ile bir alakanız yok ise…
Sabah uyandınız, blogunuza girmeye çalıştınız fakat blogunuz açılmamakta ısrarcı ve siz bunun sizinle alakalı olmadığından eminsiniz. Tam eğlencelik bir durumun içinde olduğunuz kesindir.
Ne olmuş olabilir?
- Siteniz hacklenmiştir.
- Server çökmüştür.
- Yoğun trafik nedeniyle site çökmüştür.
Son iki senaryoda yapmanız gereken yol bellidir. Hosting aldığınız yerin destek servisini arayıp durum hakkında detaylı bilgi almak. İşte bu nedenle hosting satın aldığınız yerin 7/24 destek servisine sahip olması önemlidir.
Eğer bir server hatası veya trafikten kaynaklanan bir çökme söz konusu ise hosting şirketiniz bu sorunun giderilmesinden sorumludur. Bu süreç içinde siz de yeni bir servis sağlayıcı ve daha pahalı ve güvenli bir bulundurma planı üzerine göz atabilirsiniz. Zira siteniz hosting ile ilgili bir nedenle çöktüyse aynı problemi ileride tekrar yaşamanız oldukça olasıdır.
Servis sağlayıcınız kendi taraflarından sorun olmadığını söylüyorsa muhtemelen bir hack durumu yaşamaktasınız. Hacklenmiş bir siteyi tekrar eski haline getirmek zahmetli bir iştir. Tek çözümün yedekten tekrar geri yükleme yapıp şifrelerinizi değiştirmek olduğunu söyleyebilirim. Tabii tekrar kurulum sonrasında wordpress ve güvenlik konusundaki makalelere de göz atmanızı şiddetle öneririm.
Umarım bu anlatılanları uygulamak zorunda kalacağınız hiç bir olayla karşılaşmazsınız. Başınıza gelmiş bile olsa en azından bunu kendinize bir ders olarak saklamayı bilmelisiniz.
Orjinali burada olan makaleden tercüme edilip eklemeler yapılmıştır.
eSerdaR Hakkında
